Dat eerste jaar na de bevalling, het eerste jaar mama zijn. Dat is wennen. Dat is je kindje leren kennen, een nieuwe rol opnemen, jezelf herontdekken.
Maar dat is ook ontzwangeren en je lichaam laten terugkeren naar de toestand van voor je zwangerschap. Wat gebeurt er allemaal in en lichaam en geest na de bevalling? Welke ‘kwaaltjes’ komen er op je af na een zwangerschap en bevalling. Hoe neem je vrede met je nieuw lichaam?
Het zijn dingen waarover mama’s niet altijd durven praten. Tijd om enkele taboes de wereld uit te helpen.
Naweeën
Je baarmoeder neemt langzaam weer haar normale vorm en maat aan. Door het samentrekkken, kan je last hebben van krampen (van lichte buikpijn tot hevige menstruatiepijn). Niet altijd aangenaam, maar eigenlijk is het wel een goed teken.
Als je trouwens borstvoeding geeft, herstelt je baarmoeder sneller en zal je minder lang last hebben van de naweeën. Een rugmassage, warmte of pijnstiller kunnen de pijn ook verlichten.
vagin*le afscheiding
De eerste zes weken na de bevalling wordt elke jonge mama geconfronteerd met vagin*le afscheidingen of lochia. Ook dat komt ontstaat doordat de baarmoeder samentrekt en daarbij weefsel uitstoot dat je baby beschermde in je buik.
De eerste week spreken we van rode lochia: de soort afscheiding lijkt op hevige maandstonden. Daarna wordt de afscheiding helderder van kleur: witte lochia.
Merk je dat je last hebt van vagin*le afscheiding die niet volledig geurloos is, dan laat je dat het best checken door een dokter. Het kan eventueel een teken zijn van ontsteking van het baarmoedervlies en dat moet zo snel mogelijk behandeld worden.
Urineverlies
Jep, ook dat hoort erbij tijdens het ontzwangeringsproces: urineverlies. Niezen of lachen, oeps … dat is meteen beetje pipi in de broek.
Tijdens je zwangerschap en vooral tijdens de bevalling (als je geen keizersnede hebt gehad) is je bekkenbodem zo opengerekt dat je blaas en plasbuis op een andere plek in je bekken terechtkwamen.
Met speciale oefeningen tegen urineverlies kan je de bekkenbodemspieren trainen, zodat ze weer sterker worden.
Haarverlies
Haaruitval na je bevalling is heel normaal. En het komt door hormonen, die moeten weer een juiste balans vinden.
Tijdens je zwangerschap produceert je lichaam veel oestrogeen aan. Dat hormoon zorgt er ook voor dat je haar in de groeifase (anagene fase) blijft zitten. En daar door merk je dat je haar sneller groeit en dikker aanvoelt als je zwanger bent.
Maar na je bevalling daalt je oesterogeenspiegel weer naar het normale niveau van voor je zwangerschap. En dan valt je haar aanzienlijk uit. Want het haar dat had moeten uitvallen tijdens de 9 maanden zwanger zijn, maakt een inhaalmanoever en valt nu in 1 keer uit.
Maar geen paniek: haaruitval na je zwangerschap is tijdelijk en omkeerbaar. Bij de meeste vrouwen zal de normale haargroeicyclus binnen de zes maanden of tussen de zes en twaalf maanden na de bevalling hervatten.
3 tips om haarverlies te beperken:
- Let op je voeding. Te weinig ijzer zorgt voor meer haaruitval. En ja, ijzertekort komt na een zwangerschap al eens voor. Zet dus maar goed veel ijzerrijke groenten op het menu! Maar zorg daarnaast vooral voor een gezond, evenwichtig en gevarieerd menu met vis, vlees, groenten en fruit.
- Start een kuur met voedingssupplementen. Voedingssupplementen met vitamines A, B, C en E en met zink ondersteunen een gezonde haardos. Alline procap bijvoorbeeld is een natuurlijk en gepatenteerd voedingssupplement voor het haar. Alline procap*bevat het biologisch beschikbare keratine**. Dat is een eiwit, waaruit 95% van ons haar bestaat. Het geeft het haar structuur en maakt het stevig. De keratine wordt bovendien aangevuld met 11 vitaminen en 3 mineralen die elk een rol spelen in de haarcyclus. Twee capsules per dag leveren 100 % van de aanbevolen dosis vitamines en mineralen.
- Wees voorzichtig met je haar. Kam het voorzichtig en niet te vaak. Mijd de haardroger en andere stylingtools. Die zijn niet goed voor broos haar. Wacht ook even met je haar te kleuren tot de haaruitval stopt.
* Alline procap wordt niet aangeraden voor zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven.
** In vitro efficacy study. Evaluation of the bioavailability activity of a dietary supplement. University of Pavia (2010).
Constipatie
Mama’s die pas bevallen zijn, kunnen problemen hebben met hun stoelgang. Bij de bevalling oefen je tijdens het persen veel druk uit op de buikwand en de darmen. Daardoor raakt de werking van je spijsverteringsstelsel wat verstoord. Bovendien zijn heel wat vrouwen die een knip kregen of een keizersnede hadden bang dat de wonde weer zal opengaan als ze naar het toilet gaan.
Eet vooral vezelrijk voedsel, zoals fruit, graan- en volkorenproducten … en drink voldoende water (1,5 tot 2 liter per dag – ook goed als je borstvoeding geeft). Vermijd het liefst vet eten, bananen, wit brood, rijst, hardgekookte eieren, koffie en thee. Oh, en kiwi’s kunnen wonderen doen.
Aambeien
Iets waarover je liever zwijgt, maar het is allesbehalve een schande: tijdens hun zwangerschap of na de bevalling krijgen sommige mama’s last van aambeien. Ze kunnen ook ontstaan door het persen tijdens de bevalling.
Kwaad kunnen aambeien niet, maar ze zijn natuurlijk niet aangenaam. Soms zijn ze pijnlijk. Het goede nieuws is dat ze goed te behandelen zijn. Praat erover met je (huis)arts.
Zweetaanvallen
Tijdens je zwangerschap houdt je lichaam veel vocht vast. Na de bevalling laat het dat vocht weer los. Je merkt misschien dat je vaker moet plassen, of dat je last krijgt van zweetaanvallen.
De meeste mama’s ervaren dat ongemak vooral ’s nachts. Gelukkig blijft het niet duren: meestal is het na een paar weken weer voorbij.
Mom brain oftewel vergeetachtigheid
Aha … klinkt het bekend in de oren? Ja, zwangerschapsdementie is real! En ja, ook na je bevalling kan die vergeetachtigheid of verstrooidheid blijven duren. Combineer het nog eens met slaapgebrek die eerste maanden (jaren … aiai) en dan weet je het wel.
Je hersenen hebben tijd nodig om te herstellen van die hormonenstorm die door je heen is geraasd tijdens de zwangerschap en na de bevalling. Goed nieuws: je krijgt je geheugen na een tijdje terug. Maar aarzel niet om die ‘mom brain’ in te schakelen als een excuus hoor ;-).
PODCAST: taboes bij ontzwangeren
Vroedvrouw Elke Notebaert begeleidt vrouwen tijdens de zwangerschap en moeders na de bevalling. In deze podcast kaarten we alle taboes aan! Want er zijn geen gênante vragen voor een vroedvrouw.
